ทฤษฎีระบบ (System Theory)
ความหมายของระบบ
ศิริวรรณ เสรีรัตน์. สมชาย หิรัญกิตติ, สุดา สุวรรณาภิรมย์, ลัทธิกาล
ศรีวะรมย์, และ ชวลิต
ประภวานนท์ (2539, หน้า 31) ให้ความหมายของระบบว่า
เป็นกลุ่มของส่วนที่เกี่ยวข้องซึ่งกัน
ต้องการบรรลุจุดมุ่งหมายร่วมกัน
ประชุม
รอดประเสริฐ (2543, หน้า 66) ได้ให้รายละเอียดของระบบไว้ใน 2 ลักษณะ
กล่าวคือ ความหมายที่เป็นนามธรรม และ รูปธรรม
โดยความหมายที่เป็นนามธรรมของระบบ หมายถึง วิธีการ (Method)
การปฏิบัติงานที่มีรูปแบบและขั้นตอนที่ไม่ตายตัว
อาจผันแปรตามสภาพแวดล้อมและ
ปัจจัยที่กำหนดให้ ส่วน ความหมายที่เป็นรูปธรรม
หมายถึง สรรพสิ่ง (Entity) ที่ประกอบด้วยส่วน
ต่าง ๆ
ที่มีความสัมพันธ์และพึ่งพาอาศัยกัน โดยมีส่วนหนึ่งเป็นศูนย์กลางของระบบ
Hicks (1972, p. 461) Semprevivo (1976, p. 1) Kindred (1980, p. 6)
กล่าวว่า ระบบ
คือ การรวมตัวของสิ่งหลายสิ่ง
เพื่อความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
โดยแต่ละสิ่งนั้นมีความสัมพันธ์
ซึ่งกันและกัน หรือขึ้นต่อกันและกัน
หรือมีผลกระทบต่อกันและกัน เพื่อให้เกิดผลอย่างใดอย่างหนึ่ง
สำหรับ
Robbins, Bergman, Stagg, and Coulter (2006, p. 54) ให้นิยาม ระบบ คือ
สิ่ง
ที่เกี่ยวพันและสัมพันธ์ซึ่งกัน ซึ่งกำหนดวิธีการปฏิบัติให้เป็นเอกภาพ
หรือ บรรลุวัตถุประสงค์
กล่าวโดยสรุป ระบบ หมายถึง
องค์ประกอบต่าง ๆ ที่มีความสัมพันธ์กัน และขึ้นต่อกัน โดยส่วนประกอบต่าง ๆ
ร่วมกันทำงานอย่างผสมผสานกัน เพื่อให้บรรลุถึงเป้าหมายที่กำหนดไว้
ประเภทของระบบ
โดยทั่วไประบบ จำแนกออกได้เป็น 2 ประเภท กล่าวคือ ระบบปิด
และระบบเปิดในองค์การแบบปิด (Closed System)
จะไม่เกี่ยวข้องและไม่ได้รับผลกระทบจากสิ่งแวดล้อม ส่วนในองค์การแบบเปิด
(Open System) จะได้รับอิทธิพลอย่างมากจากสิ่งแวดล้อม
หากพิจารณาโดยรายละเอียด พบว่า
ระบบปิด (Closed System) คือ ระบบที่มีความสมบูรณ์ภายในตัวเอง ไม่พยายามผูกพันกับระบบอื่นใด และแยกตนเองออกจากสภาพแวดล้อมต่าง ๆ ในสังคม
ระบบเปิด (Open System)
คือ ระบบที่ต้องอาศัยการติดต่อสัมพันธ์กับบุคคล องค์การหรือหน่วยงานอื่น ๆ
ในลักษณะเป็นการแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน
และผลประโยชน์ที่เกิดขึ้นมีความสมดุล
รวมทั้งสภาวการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปก็มีผลหรืออิทธิพลต่อการทำงานขององค์การ
เช่นกัน (ประชุม รอดประเสริฐ (2543, หน้า 67) วิโรจน์ สารรัตนะ (2545, หน้า
24-25) French and Bell (1990, pp. 53-54) Robbins et al. (2006, p. 55)
Kinichi and Kreitner (2003, p. 307)
องค์ประกอบของระบบ
จากความหมายของระบบที่ได้ให้คำนิยามนั้น ย่อมแสดงให้เห็นว่า ทุกระบบ
ต้องมีองค์ประกอบหรือสิ่งต่าง ๆ เพื่อดำเนินงานสัมพันธ์กันเป็นกระบวนการ
เพื่อให้ได้ ผลลัพธ์ ตามวัตถุประสงค์ที่องค์การได้ตั้งไว้
ดังนั้นภายในระบบจึงมีองค์ประกอบดังนี้
สิ่งที่ป้อนเข้าไป (Input)
หมายถึง ปัจจัยต่าง ๆ และองค์ประกอบแรกที่จะนำไปสู่การดำเนินงานของระบบ
โดยรวมไปถึงสภาพแวดล้อมต่าง ๆ อันเป็นที่ต้องการของระบบนั้นด้วย
ในระบบการศึกษาตัวป้อนเข้าไป ได้แก่ นักเรียน สภาพแวดล้อมของนักเรียน
โรงเรียน สมุด ดินสอ และอื่น ๆ เป็นต้น
กระบวนการ (Process)
เป็นองค์ประกอบที่สองของระบบ หมายถึง วิธีการต่าง ๆ
ที่จะนำไปสู่ผลงานหรือผลผลิตของระบบ และในระบบการศึกษาได้แก่
วิธีการสอนต่าง ๆ เป็นต้น
ผลงาน (Output)
หรือ ผลิตผล (Product) ซึ่งเป็นองค์ประกอบสุดท้ายของระบบ หมายถึง
ความสำเร็จในลักษณะต่าง ๆ ที่มีประสิทธิภาพ หรือประสิทธิผล
ในระบบการศึกษา ได้แก่
นักเรียนที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในลักษณะต่าง ๆ
หรือนักเรียนที่มีความรู้ ความสามารถที่จะดำรงชีวิตในอนาคตได้ตามอัตถภาพ
เป็นต้น
ทั้ง 3 องค์ประกอบ มีความสัมพันธ์ซึ่งกันและกัน
ขาดสิ่งใดไม่ได้ นอกจากนั้นทั้ง 3
องค์ประกอบยังมีความสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม
ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการดำเนินงานขององค์การด้วย
ในขณะที่องค์การต้องดำเนินกิจกรรมนั้น
สิ่งที่ช่วยให้องค์การสามารถตรวจสอบว่ากิจกรรมต่าง ๆ นั้นบรรลุวัตถุประสงค์
หรือไม่ มีส่วนใดที่ต้องแก้ไขปรับปรุง จึงต้องอาศัย ข้อมูลป้อนกลับ
(Feedback) ซึ่งจะช่วยให้องค์การสามารถปรับปรุง ตัวป้อน (Input) กระบวนการ
(Process)
สรุป
ระบบการปฏิบัติงานขององค์การนั้นจะประกอบไปด้วยส่วนสำคัญ 3 ส่วน คือ
สิ่งที่ป้อนเข้าไป (Input) กระบวนการ (Process) และผลงาน (Output)
โดยแต่ละส่วนจะต้องมีความสัมพันธ์และผสมผสานเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
เพื่อให้บรรลุถึงเป้าหมายขององค์การ
อ้างอิง
http://www.kamsondeedee.com/school/chapter-002/51-2008-12-13-14-44-22/109--system-theory
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น